هم‌زمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخابات ششمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز برگزار می‌شود. در شهرهایی که نامزدها به دنبال گرفتن رای از مسلمانان اهل سنت‌اند، نظر مساعد بزرگان مذهبی- قومی تعیین‌کننده است.
پیروان اهل سنت در مناطق مرزی و به طور کلی در ۱۵ استان ایران ساکن‌اند و از نظر جمعیتی، دومین گروه مذهبی پس از تشیع‌اند و بر اساس آمارها بین هشت تا ۱۰ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. با این حال، روحانیون و فعالان اهل سنت، جمعیت سنی‌های ایران را ۲۰ درصد جمعیت کشور ذکر می‌کنند.
در روزهای اخیر، چهره‌هایی مانند مولوی عبدالحمید، رهبر بانفوذ سنی از ابراهیم رئیسی حمایت کردند. از سوی دیگر رسانه‌های ایران بیانیه‌ای را از طرف «شورای هم‌اندیشی اهل سنت» منتشر کردند که در آن چند شخص از مناطق اهل سنت با امضای این بیانیه حمایت خود را از ابراهیم رئیسی اعلام کرده بودند. انتشار این بیانیه انتقاد برخی از شهروندان اهل سنت و شخصیت‌های دینی را در پی داشت.
کاک حسن امینی، حاکم شرع مردم کردستان، با انتشار بیانیه‌ای نوشت که از تشکیل چنین شورایی اطلاع ندارد. او در ادامه امضاکنندگان این بیانیه را خطاب قرار داد و از آن‌ها خواست از عنوانی که همه اقوام و مذاهب اهل سنت را شامل می‌شود استفاده نکنند چرا که اکثریت قریب به اتفاق اقوام و مذاهب اهل سنت از تشکیل، وظیفه و کار چنین شورایی مطلع نیستند.
در دوره‌های اخیر حکومت به رای جامعه اهل سنت اهمیت داده است. در سال‌های قبل، علمای سنی نیز تلاش کردند تا با تشویق پیروان اهل سنت به حضور در انتخابات، گوشه‌ای از مشکلات جامعه خود را حل کنند و زخم‌های اهل سنت ایران را التیام بخشند اما با همه این‌ها، در تمام دوران حاکمیت جمهوری اسلامی، همواره با تبعیض روبه‌رو بوده‌اند.
آیا اهل سنت در انتخابات مشارکت خواهد کرد؟
ابراهیم احراری، فعال رسانه‌ای اهل سنت، درباره مشارکت کردن یا نکردن سنی‌های ایران در انتخابات سال ۱۴۰۰ می‌گوید: «جامعه اهل سنت به فقر، گرسنگی و بیکاری دچار است. اما یک مسئله دیگر هم مطرح است؛ آن‌هم اینکه بیشتر مناطق سنی نشین تقریبا به صورت قبیله‌ای و عشایری اداره می‌شوند؛ چه در بلوچستان و چه در ترکمن‌صحرا و چه قسمتی از خوزستان. ممکن است در این مناطق به دلیل رقابت شوراهای محلی، تنور انتخابات کمی داغ شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آقای احراری با بیان اینکه بر اساس برآورد‌ها مشارکت اهل سنت در انتخابات ریاست‌جمهوری کمتر است، می‌گوید: «البته یک اتفاقی افتاده است؛ آن‌هم اینکه بیش از سه چهار ماه است که وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه و دفاتر رهبری و سازمان تبلیغات به صورت کاملا سازمان‌یافته همه دست به دست هم داده‌اند تا از طرق متفاوت علمای اهل سنت را زیر فشار بگذارند که در انتخابات شرکت کنند. نکته قابل تامل این است که گفته‌اند از آقای رئیسی حمایت کنید. شواهد آن هم موجود است؛ هرچند به دلیل حفظ جان آن‌ها نمی‌شود اسناد را ارائه داد. این خیزش اخیری که آن‌ها در رسانه‌ها به راه انداختند و مصاحبه با علما و حمایت از آقای رئیسی، نتیجه همان تلاش چندماه گذشته این افراد است.»
محمد نظری، فعال سیاسی ترکمن، درباره منطقه ترکمن‌صحرا و حضور این قشر در انتخابات می‌گوید: «ترکمن‌ها در مراسم رای گیری تجربیات خود را دارند و دیگر از آن گذشته‌ای که نخبگان ترکمن در زمان خاتمی نزدیک به ۸۰ درصد رای ترکمن‌ها را به صندوق آن‌ها ریختند، خبری نیست. ترکمن صحرا دریافت که نه تنها در دوران ریاست‌جمهوری‌های پیشین گره‌ای از مشکلاتشان گشوده نشد بلکه دایره تهدید، ظلم و تبعیض گسترده‌تر شد و طبیعتا از این رو، به صندوق رای نگاهی بیگانه دارند.»
اسکندر جعفری، مدیر و سردبیر وب‌سایت حقوق بشری ماف نیوز درباره کردستان می‌گوید: «از نظر بیشتر کردها، انتخابات در جمهوری اسلامی هیچ ربطی به مردم ندارد. اصلا به عقیده کردها هیچ انتخاباتی در چهار دهه گذشته در ایران صورت نگرفته است. کما اینکه در رژیم گذشته هم روال همین بود. یادمان نرود کردها یکی از اولین اقوامی بودند که همه‌پرسی جمهوری اسلامی را تحریم کردند و از آن زمان تاکنون هم به طور مستمر انتخابات در این رژیم را تحریم کرده‌اند . قبلا بخشی از کردهای ایلام و کرمانشاه که بیشتر آن‌ها پیرو مذهب تشیع‌اند، در انتخابات شرکت می‌کردند اما حالا بعد از کشتار گسترده هزاران معترض در سه سال گذشته در شهرهای مختلف ایران، این بار هم کردهای سنی و هم کردهای شیعه، کمترین تمایلی برای شرکت در انتخابات ندارند.»
حبیب‌الله سربازی، فعال سیاسی بلوچ، با بیان اینکه بیشتر بلوچ‌ها بر تحریم و بایکوت انتخابات تاکید دارند می‌گوید: «باور مردم الان این است که دیگر به طور کلی رای دادن و صندوق رای جوابگو نیست. این بدان معنا است که مردم کلا از خود نظام گذر کرده‌اند و فکر می‌کنند که این نظام و این رژیم دیگر نمی‌تواند حلال مشکلاتشان باشد و باید جایگزین دیگری در خط و مسیر ایجاد شود. منتهی همچنان عده‌ای هستند که شرکت در انتخابات را تشویق می‌کنند و فکر می‌کنند که انتخابات می‌تواند تاثیر بگذارد؛ قبل از این، در دوره قبل هم رئیسی وقتی نامزد شد گفت که من به اهل سنت هیچ امتیازی نمی‌دهم؛ همان چیزی که در قانون اساسی آمده مطابق آن عمل خواهم کرد! حتی هم‌زمان با اعلام حمایت شورای راهبردی اهل سنت، همین چند روز قبل یک مسجد اهل سنت را در مشهد پلمب کردند و این نشان داد که همین الان که آیت‌الله رئیسی در راس امور قوه قضائیه قرار دارد زیر دستانش برای بستن مساجد اهل سنت در حال صدور حکم‌اند و این وضعیت ادامه پیدا خواهد کرد. بلوچ‌ها نه تنها وضعشان بهتر نخواهد شد بلکه به مراتب بدتر می‌شود.»
با بررسی کارنامه جمهوری اسلامی می‌توان گفت که علی‌رغم حسن نیت نشان دادن جامعه اهل سنت، حکومت ایران همواره با تردید به این قشر نزدیک شده و به آنان نگاه امنیتی داشته است. این نگاه امنیتی تا جایی پیش رفته که در آخرین شماره فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، وابسته به دانشگاه نظامی دفاع ملی در پاییز سال گذشته، پژوهشی با عنوان «ژئوپلیتیک انسانی منطقه شمال شرق کشور موثر بر تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران» منتشر شد که در آن افزایش جمعیت اهل سنت را یکی از شاخص‌های تهدیدکننده امنیت ملی در استان‌های شمال و شمال غربی ایران دانسته بود.
هرچند اهل سنت ایران در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند اما بعد از گذشت چهار دهه همچنان از آزادی مذهبی بی‌بهره‌اند. بر اساس قانون و به صورت سازمان یافته از سمت‌های ریاست‌جمهوری و رهبری حذف می‌شوند و مورد تبعیض قرار می‌گیرند و در تهران حتی از داشتن نمازخانه نیز محروم‌اند.
به کار گرفتن نیروهای اهل سنت در مشاغل ارشد دولتی همواره بخش مهمی از مطالباتی بوده که رهبران اهل سنت از جمله مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، بارها از دولت درخواست کرده‌اند، اما با بی‌نتیجه ماندن درخواست سنی‌ها از حکومت، به نظر می‌رسد حالا پیروان اهل سنت نیز به این نتیجه رسیده‌اند که مشکلات آنان در جمهوری اسلامی قابل‌حل نیست و با وجود تبلیغات سیاسی گسترده، در انتخابات پیش رو مشارکت گسترده‌ای نخواهند داشت.
